Moğol istilası karşısında Abbasi halifelerinin İslam birliği siyaseti

Abstract

Harizmşahlar devletine son verdikten sonra Maveraünnehir ve Horasan şehirlerini yakıp yıkarak halkını katleden Moğol ordularının Irak civarına gelip Erbil ve çevresine saldırıp yağma ve talanda bulunması üzerine Abbasi Halifesi Nasır-Lidinillah Hilafet merkezi olan Bağdat’ın güvenliğinden endişe etmiş ve bunun için tedbir alma arayışına girmiştir. Bu çerçevede birbiriyle kavgalı Müslüman emir ve hükümdarların birleşip dayanışma içine girmesiyle Moğol istilasını durdurmak gerektiği kanısına varmış ve bu amaçla mektuplar yazmıştır. Halife’nin mektup yazıp birlik çağrısı yaparak destek talebinde bulunduğu şahsiyetler arasında Musul ve Erbil hâkimi Muzafferiddin Kökböri, Suriye Hükümdarı Melikü’l-Eşref Musa, Anadolu Selçuklu Sultanı Alaeddin Keykubad bulunmaktadır. Moğolların, Celaleddin Harizmşah’ı yenip Azerbaycan’ı ele geçirmeleri üzerine Harizmşahlar devleti ortadan kalkmış oldu. Böylece Irak ve İran’ın tamamını ele geçirip Anadolu’ya ve Abbasi hilafetine ait topraklara saldırılar düzenleyip yağma ve katliamlara giriştiler. Dönemin Abbasi halifesi Müstansır-Billah, Erbil hükümdarı Muzafferiddin Kökböri’yi Moğollarla savaşmak üzere görevlendirmiş ve kendisine yardımcı birlikler vermişti. Halife ayrıca bu dönemde birbiriyle çekişme ve savaş halindeki Müslüman hükümdarlarla iyi ilişkiler kurmuştur

After the end of the state of Khorezmshahs, the Mongol armies burning down the Maveraünnehr and the Khorasan cities and killed the people, came to the vicinity of Iraq and attacked Arbil and its surroundings andplundered. Because of this reason the Abbasid Caliphate of Nasır-Lidinillah worried about the safety of Baghdad and had taken measures. In the frame of this situation writing letters for this purpose it was necessary to stop the Mongol invasion by entering into a solidarity between Muslim orders and rulers. Among the personalities that the Caliph wrote the letters and called for support were Muzafferiddin Kökböri, the Syrians rulers Melikü'l-Eşref Musa and the Sultans of the Anatolian Seljuks Alaeddin Keykubad. When the Mongols defeated Celaleddin Khorezmshahs and seized Azerbaijan, the state of Khorezmshah had disappeared. Thus, they captured all of Iraq and Iran and organized attacks on Anatolia to plunder and massacre the territories belonging to the Abbasi Caliphate. The Caliph of Abbasid Müstansır-Billah, assigned to fight the Mongols and gave the helmets to Kökböri. The caliph also established good relations with in the war and conflict for Muslim rulers in this period.