Dil ve edebiyat yazıları - Türk dilinde bir modernleşme sorunu: Türkçe kelimelere batı kaynaklı ön ekler getirilerek türetilen yeni terimler

Abstract

Türkçede ön eklerin var olduğu yanlış yargısını ortaya çıkarabilecek unsurlardan Türkiye Türkçesinde kelime olarak kullanılan batı kaynaklıön ekleribir başka çalışmadadaha önce ele almıştık(Çelik, 2015). Bu çalışmada ise söz konusuunsurlardan bir diğeri olan Türkçe sözcüklere batı kaynaklı ön ekler getirilerek türetilen yeni terimler konusunu açımlayacağız.TDK Türkçe Sözlük’te (2011) ön ek; “Bazı yabancı dillerde kökün önüne gelerek kelimeye belirli bir anlam katan ek.” şeklinde tanımlanır. Türkçe sondan eklemeli bir dil olduğundan yapısında ön ek bulundurmaz. Fakat “Türkçede karşılaşılan bazı kullanımlar zaman zaman araştırmacıları, Türkçede ön ek vardır yargısına götürmüş, ya da en azından olabileceğini düşündürtmüştür.Bu kullanımların en dikkat çekeni Türkiye Türkçesine geçen yabancıön ekli kelimelere Türk Dili kaynaklı karşılıklar bulunması sırasında karşılaşılan ve ilk anda ön ekli kelime olduğu izlenimini uyandıran birleşikkelimelerdir.”Bununla birlikte pekiştirme ünsüzünün kullanılışı,Türkiye Türkçesinekendi dillerindeki şekilleriyle giren ve ön ek bulunduran bazı kelimeler,kimi kelimelerin önünde görülen ön ses, yabancı bir ön ekle Türkçe bir kelimenin birleşmesi sonucu türetilmiş yapılar gibi dil unsurları da araştırmacıları Türkçede ön ek vardır yanlış yargısına götüren durumlardandır. Bu kullanımların Türkçede ön ekin var olduğu sonucunu doğurmayacağıtespiti, Şahin’in (2006) “Türkçe’de Ön Ek” isimli makalesinde sebepleri ve örnekleriyle açıklanmıştır.